آیا خروس نماد رسمی فرانسه است؟

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری ساز ایرانی، برای درک اینکه چگونه خروس به نماد فرانسه تبدیل شد، باید به دوران باستان برگردیم، به زمانی که رومی‌ها اجداد فرانسوی‌های امروزی، یعنی گُل‌ها را به نام «خروس» می‌خواندند.

در واقع، واژه لاتینی «گالوس» که رومی‌ها استفاده می‌کردند، هم به معنی خروس بود و هم به معنی قوم «گُل» یا همان فرانسوی‌ها. شاعران رومی نیز ضمن بازی با این دو کلمه در قالب آرایه ادبی «جناس»، از پیوند دادن خروس با ساکنان سرزمین گُل به هر نحو لذت می‌بردند.

مورخان دریافته‌اند که شخصیت‌های بزرگ تاریخی رومیان مانند جولیوس سزار، گُل‌ها را با خروس مقایسه می‌کردند، اما به سختی می‌توان گفت که رومیان این تشبیه را از سر تمسخر انجام می‌داند یا تحسین. اما هر چه بود، خود فرانسوی‌ها این تشبیه را به فال نیک گرفته و وجه نمادین غرور، افتخار و شجاعت خروس را به خودشان نسبت دادند.

در دوران رنسانس، برخی از اهل ادب به اشتباه بر این باور بودند که خروس نشان گُل‌ها قبل از فتح کشورشان به دست رومیان بوده است، اما امروز می‌دانیم که این گونه نیست. تا پیش از آن گل زنبق نماد پادشاهان فرانسه بود و رومیان بودند که نماد خروس را به گل‌ها نسبت دادند.

گر چه بعد از فتح رومیان، زنبق همچنان نماد پادشاهان فرانسه باقی ماند، اما آنها روی سکه‌هاشان تمثال خودشان را به همراه نقش خروس حکاکی می‌کردند.

در طول انقلاب فرانسه در اواخر سده هجدهم، خروس همچون «نماد هوشیاری» بر روی سکه‌ها یا مهرها ظاهر می‌شد و این نمادشناسی در نهم آوریل ۱۷۹۱ در قانون انقلاب ثبت شد.

اما در اوايل سده نوزدهم، ناپلئون بناپارت که به شدت از این نماد متنفر بود، عقاب را جانشین آن ساخت. ناپلئون اول در توجیه این اقدام گفته بود: «خروس قدرتی ندارد و نمی‌تواند تصویر کشوری امپراطوری مانند فرانسه باشد.»

اما این جانشینی نماد دیری نپایید و بعد از ناپلئون، در زمان پادشاه لوئی فیلیپ خروس دوباره ظاهر شد و نقش آن بر روی دگمه‌های یونیفورم گارد ملی ارتش قرار داده شد.

در دوران جمهوری‌های متوالی فرانسه از سده نوزدهم تا به امروز که جمهوری پنجم حاکم است، نقش خروس روی سکه‌ها، تمبرها و ساختمان‌های خاص، مثلا روی سر در کاخ الیزه گذاشته شده و می‌شود.

ولی امروزه دیگر خروس نشان رسمی جمهوری فرانسه نیست و جای آن را «ماریان» گرفته است. ماریان گونه‌ای انسان‌نگاری است که به شکل نقاشی و مجسمه ساخته می‌شود و در واقع تجسم آزادی و خرد در چهره یکی از ایزدبانوهای رومی به نام ایزدبانوی آزادی است.

نقش خروس جسور، با یک پنجه بلند شده بر روی پرچم رسمی والونیا، بخش فرانسوی‌زبان بلژیک دیده می‌شود. تمثال این پرنده همچنین بر روی نشان‌های برخی شهرهای فرانسه مانند ورسای، سن تروپه یا ژوی آن ژوزاس نقش بسته است.

از سال ۱۹۵۱، خروس بر روی نشان رسمی شهرداران فرانسه ظاهر شد. همچنین آن را روی پیراهن و آرم فدراسیون‌های مختلف ورزشی و نیز کمیته ملی المپیک فرانسه می‌بینیم.