محل زندگی ایل های شاهسون

ایل شاهسون، نام گروهی از عشایر ترک زبان آذربایجانی است که سالیان طولانی است شیوه کوچ نشینی را برای زندگی برگزیده اند و بیشتر در مناطق دشت مغان و دامنه های کوه سبلان در استان اردبیل و آذربایجان شرقی سکونت دارند. این ایل بزرگ و اصیل، با سبک زندگی منحصربه فرد، آداب ورسوم غنی و مسکن های سنتی خود، هویت ویژه ای در فرهنگ ایران دارند. شناخت محل زندگی و پراکندگی این ایل، دریچه ای به درک عمق تاریخ و فرهنگ کوچ نشینی باز می کند.

آشنایی با ایل شاهسون: پیشینه ای بر جغرافیای زندگی

ایل شاهسون، یکی از مهم ترین و شناخته شده ترین ایلات ایران است که زندگی آن ها با مفهوم کوچ و سازگاری با طبیعت گره خورده است. این ایل عمدتاً در شمال غرب ایران، به ویژه در استان های اردبیل و آذربایجان شرقی پراکنده اند. زبان آن ها ترکی آذربایجانی است و اغلب شیعه مذهب هستند. شیوه زندگی ایلیاتی آن ها، که بخش عمده ای از آن بر دامداری و کوچ فصلی استوار است، ویژگی های منحصربه فردی را در فرهنگ، اقتصاد و ساختار اجتماعی آن ها پدید آورده است.

ریشه و معنای نام شاهسون

واژه شاهسون در لغت به معنای «دوستدار شاه» است. این عنوان ریشه در دوران صفویه دارد. در آن زمان، به ویژه در دوره شاه عباس اول، برای مقابله با قدرت روزافزون قبایل قزلباش و همچنین تحکیم سلطنت و گسترش مذهب شیعه، گروهی از طوایف و قبایل مختلف گرد هم آمدند و خود را «شاهسون» نامیدند. این نامگذاری نشان دهنده وفاداری عمیق آن ها به شاه و خاندان صفوی بود. اعلام شاهسونی در واقع به معنای پیروی از فرامین شاه و دفاع از میهن در برابر دشمنان، به ویژه عثمانی ها بود و در مفهوم گسترده تر، حس میهن دوستی و ایران پرستی را نمایان می کرد.

خاستگاه و پیشینه تاریخی کوتاه ایل شاهسون

با وجود اسناد نسبتاً فراوان، منشأ پیدایش دقیق ایل شاهسون هنوز در پرده ابهام قرار دارد. گمان می رود که این ایل مجموعه ای از گروه های قبایلی باشند که حدوداً بین قرن شانزدهم و هجدهم میلادی به صورت اتحادیه ای قدرتمند گردهم آمدند. روایت های متفاوتی در مورد خاستگاه آن ها وجود دارد:

• روایت سرجان ملکم: او معتقد است شاه عباس اول برای مقابله با زیاده خواهی امیران قزلباش، قبیله ای به نام شاهسون تأسیس کرد و از مردان قبایل خواست تا به آن بپیوندند تا فداییان خاندان او باشند.
• روایت ولادیمیر مینورسکی: او با استناد به منابع تاریخی عصر صفوی، ادعای ملکم مبنی بر تأسیس مستقیم ایل شاهسون توسط شاه عباس اول را مورد تردید قرار می دهد.
• روایت خود شاهسون ها: آن ها مهاجرت اجدادشان از آناتولی را تأیید می کنند، اما در جزئیات و زمان مهاجرت اختلاف نظر دارند. آن ها معتقدند ایل شاهسون از ۳۲ طایفه با موقعیت برابر تشکیل شده بود و هیچ گاه تحت امر یک رئیس ارشد واحد نبوده اند.

اتحادیه ایل شاهسون احتمالاً شامل بومیان دشت مغان (مانند آلان ها) و مهاجرینی از طوایف افشار و شاملو (از آناتولی) و برخی قبایل قزلباش و غُزهای ترک نژاد آسیای میانه بوده است. این اتحادیه در سده های ۱۶ تا ۱۸ میلادی نقش سیاسی و نظامی پررنگی در منطقه و ایران ایفا کرده است.

نام شاهسون در لغت به معنای «دوستدار شاه» است و نشان دهنده وفاداری تاریخی این ایل به خاندان صفوی و دفاع از مرزهای ایران بوده است.

چرخه ییلاق و قشلاق: قلب زندگی کوچ نشینی شاهسون ها

محل زندگی اصلی عشایر شاهسون، ارتباط تنگاتنگی با چرخه کوچ نشینی آن ها دارد. کوچ، ستون فقرات زندگی این ایل است که آن ها را به حرکت مداوم بین مناطق ییلاقی (سردسیر) و قشلاقی (گرمسیر) وامی دارد. این حرکت فصلی، نه تنها بقای دام ها را تضمین می کند، بلکه بخش جدایی ناپذیری از هویت فرهنگی و اجتماعی آن هاست.

مفهوم ییلاق و قشلاق

کوچ نشینی شاهسون ها در استان اردبیل اغلب به صورت عمودی است، یعنی از ارتفاعات سردسیر به دشت های گرمسیر و بالعکس. این کوچ در فصول گرم و سرد سال و برای دسترسی به مراتع غنی و مناسب دام ها انجام می شود. مسیرهای کوچ گاه به صدها کیلومتر می رسد و طول مدت اطراق در هر منطقه، بسته به شرایط اقلیمی و آب وهوایی سالانه متغیر است.

ییلاق شاهسون ها (سردسیر)

مناطق اصلی ییلاقی شاهسون ها شامل دامنه های سرسبز و خنک کوه سبلان است. به ویژه ارتفاعات و دشت های حاصلخیز در اطراف مشگین شهر، اهر و هریس از مهم ترین ییلاقات آن ها به شمار می روند. ییلاق معمولاً حدود ۴۵ روز پس از آغاز بهار شروع می شود و ۱۵ تا ۲۰ روز به طول می انجامد. عشایر شاهسون اوایل خرداد ماه به این دامنه ها کوچ می کنند و در ماه های تیر و مرداد، با گرم تر شدن هوا، به ارتفاعات بالاتر سبلان می روند. ویژگی های اقلیمی این مناطق شامل مراتع سرسبز و چشمه های فراوان است که محیطی ایده آل برای چرای دام ها فراهم می آورد.

قشلاق شاهسون ها (گرمسیر)

با آغاز فصل سرما، شاهسون ها به مناطق قشلاقی کوچ می کنند. مناطق اصلی قشلاقی آن ها دشت وسیع و حاصلخیز مغان است که در شمال شرقی آذربایجان و جنوب غربی دریای خزر قرار دارد. این دشت شامل نواحی مانند ارشق و تازه کند می شود. قشلاق ایل شاهسون معمولاً اواسط یا اواخر شهریور آغاز شده و ۴۰ تا ۴۵ روز به طول می انجامد. آن ها در مسیر قشلاق، ابتدا نزدیک دشت مغان (مانند ارشق و تازه کند) آلاچیق های خود را برپا می کنند و پس از چند روز به عمق دشت مغان می روند و تا اواخر فروردین یا نیمه های اردیبهشت در آنجا می مانند. دشت مغان با زمین های حاصلخیز و نزدیکی به رود ارس، منطقه ای مناسب برای گذران زمستان های ملایم تر و تولید علوفه برای دام هاست.

فصل	نوع منطقه	مناطق اصلی	زمان تقریبی	ویژگی های اقلیمی
تابستان	ییلاق (سردسیر)	دامنه های سبلان (مشگین شهر، اهر، هریس)	اوایل خرداد تا اواخر شهریور	مراتع سرسبز، آب فراوان، هوای خنک
زمستان	قشلاق (گرمسیر)	دشت مغان (ارشق، تازه کند)	اواسط شهریور تا اوایل اردیبهشت	زمین های حاصلخیز، آب وهوای معتدل تر

نقش کوچ در اقتصاد و فرهنگ ایل

کوچ نشینی تنها یک جابه جایی مکانی نیست؛ بلکه شریان حیاتی اقتصاد و فرهنگ ایل شاهسون محسوب می شود. این شیوه زندگی مستقیماً بر دامداری آن ها تأثیر می گذارد، چرا که امکان دسترسی به مراتع تازه و غنی را در فصول مختلف فراهم می کند. گوسفندان نژاد مغانی و شترهای دوکوهانه، از جمله مهم ترین دام های آن ها هستند که نقش اساسی در معیشت ایل ایفا می کنند. علاوه بر دامداری، کوچ نشینی به حفظ سنت ها، آداب ورسوم، و ساختار اجتماعی ایلی کمک شایانی می کند. این سبک زندگی، بسیاری از جنبه های فرهنگی شاهسون ها از جمله پوشاک، صنایع دستی و حتی ادبیات شفاهی و موسیقی عاشیقی را تحت تأثیر قرار داده و بازتاب دهنده ارتباط عمیق آن ها با طبیعت و چرخه فصول است.

مسکن سنتی ایل شاهسون: پناهگاه های متحرک

در دل طبیعت وسیع مناطق ییلاقی و قشلاقی، مسکن های سنتی ایل شاهسون، نمادی از سازگاری و مهارت آن ها در زندگی کوچ نشینی است. این مسکن ها، که با مواد اولیه طبیعی و با توجه به شرایط اقلیمی منطقه ساخته می شوند، از مهم ترین ویژگی های متمایزکننده این ایل از سایر عشایر ایران هستند.

آلاچیق

آلاچیق، نماد اصلی زندگی عشایر شاهسون و مسکن اصلی آن ها در فصول کوچ نشینی است. این چادرهای نیم کره ای شکل، با ساختاری دقیق و هنرمندانه بنا می شوند. اسکلت اصلی آلاچیق از ۲۳ تا ۲۴ چوب صیقل یافته به نام «چوبوغ» تشکیل شده است که از قسمت فوقانی به یک نیم کره گنبدی شکل چوبی به نام «چنبره» متصل می شوند. پوشش خارجی آلاچیق از نمد سفیدرنگ است که از پشم حلاجی شده گوسفندان با مهارت خاصی تولید می شود. این نمدها توسط مردان به قطعات منظم برش داده شده و متناسب با اندازه و شکل آلاچیق دوخته می شوند.

آلاچیق ها نه تنها محل زندگی خانواده های عشایری هستند، بلکه برای پذیرایی از مهمانان نیز استفاده می شوند. سر درب ورودی آن ها اغلب با منگوله های رنگارنگ تزیین شده و فضای داخلی با دست بافت های زیبا و هنرمندانه زنان شاهسون پوشانده می شود. شکل نیم کره ای آلاچیق، به آن امکان می دهد تا در برابر بادهای شدید مقاومت کرده و در فصول سرد، گرمای داخل را حفظ کند.

کومه

کومه، نوع دیگری از مسکن های سنتی شاهسون هاست که معمولاً همراه آلاچیق برپا می شود. کومه ها کوچک تر از آلاچیق ها هستند و شکلی دالانی یا مستطیلی دارند. این مساکن با استفاده از چوب های جنگلی بدون صیقل ساخته شده و با نمدهای مستعمل و معمولاً زبرتر پوشانده می شوند.

کومه ها عمدتاً برای طبخ غذا، تولید لبنیات و انجام کارهای روزمره استفاده می شوند. در برخی موارد، خانواده های کم بضاعت تر ایل نیز در کومه ها زندگی می کنند. برخلاف آلاچیق که با ظرافت و دقت بیشتری ساخته می شود و دوام بالاتری دارد، کومه ساختار ساده تری دارد و بیشتر جنبه کاربردی و فرعی دارد.

اوبه و یورد

سازمان دهی فضایی عشایر شاهسون نیز دارای اصطلاحات خاص خود است. به مجموعه چند آلاچیق و کومه که در یک نقطه در کنار هم برپا می شوند، «اوبه» می گویند. اوبه در واقع یک واحد اجتماعی کوچک تر در ساختار ایلی است که چندین خانوار خویشاوند یا نزدیک را شامل می شود.

محل استقرار اوبه، یعنی جایی که چادرها در آنجا برافراشته می شوند، «یورد» نام دارد. ویژگی اصلی یورد، سنگ چین های هلالی شکلی است که با استقرار اولین آلاچیق یا کومه در آنجا چیده می شوند. هدف از این سنگ چین ها، ایجاد فضایی برای قرار دادن فارماش (جارخت خوابی پشمی) و دیگر اسباب و اثاثیه است تا از تماس آن ها با زمین و نفوذ نم و رطوبت جلوگیری شود. یوردها اغلب القاب و عناوین خاص خود را دارند که ممکن است یادآور یک رویداد تاریخی یا واقعه ای مهم در گذشته ایل باشد. بسیاری از افراد عشایر تا آخر عمر به خاطر دارند که در کدام یورد به دنیا آمده اند، که این نشان دهنده اهمیت فرهنگی و هویتی یورد در زندگی آن هاست.

مناطق یکجانشینی و پراکندگی کنونی ایل شاهسون

اگرچه زندگی کوچ نشینی بخش جدایی ناپذیری از هویت ایل شاهسون است، اما با گذشت زمان و تأثیر عوامل مختلف، بخش قابل توجهی از این ایل نیز به زندگی یکجانشینی روی آورده اند. امروزه، علاوه بر مناطق ییلاقی و قشلاقی، شاهسون ها در شهرها و روستاهای متعددی در ایران و حتی خارج از مرزها سکونت دارند.

مناطق اصلی یکجانشینی در ایران

بیشترین جمعیت یکجانشین ایل شاهسون در استان اردبیل متمرکز هستند و در شهرهایی نظیر اردبیل، مشگین شهر، پارس آباد، بیله سوار و گرمی زندگی می کنند. در استان آذربایجان شرقی نیز، بخش هایی از شهرستان های اهر و هریس میزبان جوامع شاهسون نشین هستند. علاوه بر این مناطق، گروه های محدودی از شاهسون ها به صورت پراکنده در دیگر نقاط ایران نیز ساکن شده اند که از جمله این شهرها می توان به هشترود، میانه، بیجار، قزوین، ساوه، ورامین، همدان، قم و زنجان اشاره کرد. حتی در استان فارس، در نیریز و جنوب دریاچه بختگان نیز بقایایی از این ایل مشاهده می شود که عمدتاً به دلیل سیاست های کوچ اجباری در گذشته به این مناطق منتقل شده اند.

پراکندگی بین المللی

پراکندگی ایل شاهسون به مرزهای ایران محدود نمی شود. بخش هایی از این ایل در کشورهای همسایه نیز سکونت دارند. در جمهوری آذربایجان، گروه هایی از شاهسون ها به زندگی ادامه می دهند. همچنین در عراق، به ویژه در دشت موصل، و در بخش هایی از ترکیه و سوریه نیز می توان آثاری از عشایر شاهسون را یافت. این پراکندگی، گواهی بر تاریخ پرفرازونشیب و جابه جایی های گسترده این ایل در طول سده هاست.

دلایل تغییرات در محل زندگی

گذار از کوچ نشینی به یکجانشینی و پراکندگی جغرافیایی ایل شاهسون، نتیجه عوامل متعددی در طول تاریخ بوده است:

1. سیاست های اسکان اجباری: در دوره پهلوی، به ویژه در زمان رضاشاه، سیاست «تخته قاپو» به منظور اسکان اجباری عشایر و تضعیف ساختار ایلی اجرا شد. این سیاست، بسیاری از خانواده های شاهسون را وادار به ترک زندگی چادرنشینی و سکونت در مناطق ثابت کرد.
2. اصلاحات ارضی: اجرای برنامه های اصلاحات ارضی در دهه ۱۳۴۰ نیز بر ساختار سنتی مالکیت اراضی و شیوه زندگی عشایر تأثیر گذاشت و به روند یکجانشینی سرعت بخشید.
3. طرح های توسعه و شهرنشینی: پیشرفت شهرنشینی، توسعه کشاورزی مدرن (مانند طرح های کشت و صنعت دشت مغان)، و تغییرات اقتصادی و اجتماعی، بسیاری از خانواده های شاهسون را به سمت زندگی شهری یا روستایی جذب کرده است. فرصت های شغلی جدید، دسترسی به امکانات آموزشی و بهداشتی، و کاهش دشواری های زندگی کوچ نشینی، از جمله عواملی هستند که در این تغییر نقش داشته اند.

امروزه، ایل شاهسون علاوه بر مناطق ییلاقی و قشلاقی، در شهرهای استان اردبیل و آذربایجان شرقی و حتی کشورهای همسایه نیز یکجانشین شده اند که این تغییرات عمدتاً نتیجه سیاست های اسکان اجباری و توسعه شهری بوده است.

ارتباط محل زندگی با ساختار اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی

محل زندگی و شیوه کوچ نشینی ایل شاهسون، عمیقاً با ساختار اجتماعی، معیشت و جنبه های مختلف فرهنگی آن ها در هم آمیخته است. این ارتباط متقابل، هویت منحصربه فرد این ایل را شکل داده است.

ساختار اجتماعی مرتبط با جغرافیا

ایل شاهسون دارای یک سلسله مراتب اجتماعی مشخص است که از کوچک ترین واحد یعنی «خانوار» آغاز شده و به «اوبه»، «کویک»، «تیره» و در نهایت «طایفه» ختم می شود. هر «اوبه» شامل چند خانوار است که آلاچیق ها و کومه های خود را در یک نقطه برپا می کنند و چراگاه های مشترکی دارند. این ساختار، مدیریت منابع طبیعی مانند مراتع و مسیرهای کوچ را تسهیل می کند.

در رأس هر طایفه، «بیگ» مسئولیت اداره و حفظ نظم را بر عهده دارد. در گذشته، «ایل بیگی» که از سوی دولت مرکزی انتخاب می شد، مسئولیت های کلان تر مانند وصول مالیات و مدیریت کلی ایل را بر عهده داشت. این تقسیمات و مسئولیت ها، ارتباط مستقیمی با مدیریت فصلی مراتع و هماهنگی کوچ دارد.

معیشت و اقتصاد وابسته به محل زندگی

پایه اصلی اقتصاد ایل شاهسون بر دامداری استوار است. مراتع سرسبز ییلاقات و دشت های حاصلخیز قشلاقات، محیطی ایده آل برای پرورش دام هایی نظیر گوسفند مغانی و شتر دوکوهانه فراهم می آورد. تولید فرآورده های دامی مانند شیر، ماست، پنیر، کره، کشک و پشم، بخش عمده ای از درآمد و معیشت آن ها را تأمین می کند. در سال های اخیر، با افزایش یکجانشینی، کشاورزی در جلگه های اطراف ارس و مغان نیز به منبع درآمد برخی از خانوارهای شاهسون تبدیل شده است.

علاوه بر این، صنایع دستی نقش مهمی در اقتصاد مکمل آن ها ایفا می کند. زنان شاهسون با استفاده از پشم دام ها و الهام از طبیعت پیرامون، دست بافت های نفیس و زیبایی تولید می کنند که نه تنها نیازهای زندگی روزمره آن ها را برطرف می کند، بلکه ارزش اقتصادی قابل توجهی نیز دارد. این محصولات، بازتابی از هنر، ذوق و فرهنگ غنی آن هاست.

بازتاب محل زندگی در فرهنگ و رسوم

فرهنگ ایل شاهسون، آیین ها و رسوم آن ها، به طرز چشمگیری تحت تأثیر شیوه زندگی کوچ نشینی و محیط جغرافیایی آن ها قرار گرفته است. این بازتاب را می توان در جنبه های مختلف زندگی آن ها مشاهده کرد:

پوشاک

پوشاک سنتی شاهسون ها، به ویژه زنان، با شرایط آب وهوایی ییلاق و قشلاق سازگار بوده و تا حدودی اصالت خود را حفظ کرده است. پوشش زنان شاهسون از ۹ تکه تشکیل می شود که شامل پیراهن بلند و شاد (کوینک)، دامن شلیته ای (تنبان)، چارقد گل دار (یایلیق)، عرق چین (آراخچن)، نیم تنه زمستانی (یل)، جوراب، جلیقه بدون آستین (جلقا) که با سکه های طلا و نقره تزیین می شود، کفش (باشماق) و دستمالی که روی دهان می بندند (یاشماق) است.

صنایع دستی

صنایع دستی شاهسون ها ارتباط تنگاتنگی با مواد اولیه طبیعی موجود در محل زندگی آن ها دارد. پشم دام ها، اصلی ترین ماده اولیه برای تولید دست بافت های متنوعی است که عمدتاً توسط زنان ایل تولید می شوند. از مهم ترین این صنایع دستی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قالی و قالیچه: با طرح ها و نقوش هندسی و ذهنی که بازتاب دهنده محیط اطراف و باورهای آن هاست.
• گلیم: بافته ای بدون پرز که به صورت ذهنی و با نقوش هندسی بافته می شود.
• ورنی (Verneh): نوعی دست بافت یک رو و بدون پرز که مختص زنان ایل شاهسون است و اغلب با نقوش حیوانات و گیاهان بافته می شود.
• جاجیم: زیراندازی رنگارنگ که از نخ های پشمی با رنگ های گیاهی بافته می شود و نقوش متنوعی دارد.
• خورجین: کیسه های بافته شده برای حمل وسایل بر روی شتر در زمان کوچ.
• مفرش: بسته بندی های بافته شده برای نگهداری رختخواب و وسایل.
• پلاس (چادر): نوعی زیرانداز دیگر.
• چوقا یا برک، کلاه، دستکش، جوراب، گیوه، پاپوش، حصیر، نمکدان و باستریخ (نوار تزیینی آلاچیق).

آیین ها و جشن ها

آیین ها و جشن های شاهسون ها نیز با طبیعت و چرخه فصلی زندگی آن ها عجین شده است. عید نوروز و چهارشنبه سوری از شادترین روزهای آن هاست. در شب چهارشنبه سوری، آتشی برپا می کنند و از روی آن می پرند. در نوروز، تخم مرغ رنگ می کنند، به دید و بازدید می روند و نزد «آق سقل» (ریش سفید) یا رئیس طایفه خود جمع می شوند. اعتقاد دارند که در لحظه تحویل سال، آب های روان از حرکت بازمی مانند و درختان سر به زمین می گذارند. مراسم خواستگاری و عروسی آن ها نیز دارای آداب و رسوم خاص و طولانی است.

موسیقی و ادبیات شفاهی

موسیقی عاشیقی، بخش جدایی ناپذیری از فرهنگ ایل شاهسون است. نوازندگان محلی که «عاشیق لر» نامیده می شوند، با ساز مخصوص خود یعنی «چگور»، اشعار و داستان های حماسی و عاشقانه را می خوانند. این اشعار اغلب در وصف طبیعت، دلاوری ها، و سنت های ایلی است. پهلوانان افسانه ای نظیر رستم، کوراوغلو و نبی، جایگاه ویژه ای در ادبیات شفاهی و نقل قول های آن ها دارند و داستان هایشان سینه به سینه نقل می شود.

باورها و اعتقادات

ایل شاهسون به خورشید احترام می گذارند و به آن سوگند می خورند. آتش را نیز مقدس می شمارند و به نام اجاق به آن قسم یاد می کنند. از ریختن آب روی آتش پرهیز می کنند و در صورت خاموش شدن آتش با آب، سه بار «بسم الله» می گویند. نان و برنج نیز در فرهنگ آن ها محترم شمرده می شود و از ریختن آن ها زیر پا خودداری می کنند. این باورها ریشه در ارتباط عمیق آن ها با طبیعت و عناصر حیاتی دارد.

نتیجه گیری

ایل شاهسون، با قدمت تاریخی و فرهنگ غنی خود، نمادی از پویایی و سازگاری انسان با طبیعت است. محل زندگی این ایل، از دامنه های سرسبز سبلان در تابستان تا دشت وسیع مغان در زمستان، نه تنها محدوده ای جغرافیایی، بلکه بستر اصلی شکل گیری هویت، ساختار اجتماعی، معیشت و تمامی جنبه های فرهنگی آن ها بوده است. چرخه ییلاق و قشلاق، مساکن سنتی مانند آلاچیق و کومه، و دست بافت های رنگارنگ زنان شاهسون، همگی بازتابی از همین ارتباط تنگاتنگ با طبیعت و شیوه زندگی کوچ نشینی هستند.

با وجود تغییرات و چالش های ناشی از یکجانشینی اجباری در دهه های گذشته و پیشرفت شهرنشینی در دوران معاصر، ایل شاهسون توانسته است بسیاری از سنت ها و آداب ورسوم خود را حفظ کند. امروزه، شناخت محل زندگی و فرهنگ این ایل، نه تنها برای پژوهشگران و علاقه مندان به مردم شناسی ایران ارزشمند است، بلکه دریچه ای به درک اهمیت حفظ میراث فرهنگی و شیوه زندگی اصیل ایرانی می گشاید. این میراث ارزشمند، گواه تلاش و مقاومت نسلی است که زندگی خود را با نبض طبیعت کوک کرده اند.