مرگبارترین کوه‎های جهان

میل به کشف و فتح قله ها همواره یکی از عمیق ترین غرایز بشر بوده است. اما در پس زیبایی خیره کننده کوهستان های مرتفع خطرات پنهان و مرگباری نهفته است که هر صعودی را به چالش می کشد. شرایط جوی ناگهانی بهمن های سهمگین کمبود اکسیژن در ارتفاعات بالا و مسیرهای فنی دشوار تنها بخشی از این مخاطرات هستند.

خطرناک ترین کوه جهان را بشناسید

تعریف «خطرناک ترین کوه» صرفاً به ارتفاع آن بستگی ندارد. در واقع عواملی مانند شیب مسیرها وضعیت فنی صعود شرایط آب و هوایی غیرقابل پیش بینی و خطر سقوط بهمن نقش بسیار مهمی در میزان خطر یک قله ایفا می کنند. برخی کوه ها با وجود ارتفاع کمتر به دلیل ویژگی های خاص جغرافیایی و جوی نسبت کشته شدگان به صعودکنندگان بالاتری دارند و به همین دلیل مرگبارتر محسوب می شوند.

کوهنوردان حرفه ای که به دنبال چالش های بزرگ هستند همواره نام قله هایی مانند آناپورنا کی۲ نانگا پاربات کانچنجونگا و اورست را در فهرست اهداف خود دارند. این قلل که اغلب در رده کوه های بالای ۸۰۰۰ متر قرار می گیرند به دلیل ترکیبی از ارتفاع زیاد و دشواری های فنی و محیطی به عنوان مرگبارترین کوه های جهان شناخته می شوند.

لیست مرگبارترین قله های جهان

کوهستان های مرتفع هیمالیا و قراقروم میزبان تعدادی از چالش برانگیزترین و خطرناک ترین قله های دنیا هستند. صعود به هر یک از این غول های سنگی و یخی نیازمند آمادگی جسمانی فوق العاده تجهیزات مناسب و مهم تر از همه تجربه و دانش کافی نسبت به شرایط خاص منطقه است. در ادامه به معرفی برخی از این قله های مرگبار می پردازیم.

قله آناپورنا (Annapurna)

آناپورنا با ارتفاع ۸۰۹۱ متر دهمین قله بلند جهان است و در رشته کوه هیمالیا در نپال قرار دارد. این قله اغلب به عنوان مرگبارترین کوه جهان شناخته می شود. دلیل این شهرت نرخ بالای مرگ و میر در مقایسه با تعداد صعودهای موفق است که در برخی گزارش ها تا ۴۰ درصد نیز ذکر شده است. مسیرهای صعود به آناپورنا بسیار مستعد سقوط بهمن و دارای شیب های تند و خطرناک هستند.

اولین صعود موفق به آناپورنا در سال ۱۹۵۰ توسط تیمی فرانسوی انجام شد که خود نشان دهنده پیشگامی این قله در بین هشت هزارمتری ها است. با این حال دشواری های فنی و شرایط محیطی همواره صعود به آن را به یک چالش بزرگ و پرخطر تبدیل کرده است. آمار بالای قربانیان گواه این مدعا است که آناپورنا قله ای است که به هیچ عنوان نباید دست کم گرفته شود.

قله کِی۲ (K2)

کی۲ با ارتفاع ۸۶۱۱ متر دومین قله بلند جهان پس از اورست است و در مرز چین و پاکستان در رشته کوه قراقروم واقع شده است. این قله به دلیل شیب های بسیار تند مسیرهای یخی و سنگی دشوار و آب و هوای بسیار متغیر و طوفانی به «کوهستان وحشی» شهرت دارد. صعود به کی۲ از نظر فنی بسیار چالش برانگیزتر از اورست محسوب می شود و نرخ مرگ و میر در آن نیز بالاست؛ به طوری که تقریباً از هر چهار کوهنوردی که تلاش برای صعود می کند یک نفر جان خود را از دست می دهد.

دشواری صعود به کی۲ به قدری است که بسیاری از کوهنوردان حرفه ای آن را سخت ترین قله هشت هزارمتری برای صعود می دانند. ترکیبی از ارتفاع زیاد مسیرهای فنی پیچیده و شرایط جوی بسیار خشن این قله را در زمره مرگبارترین کوه های جهان قرار داده است. هر صعود موفق به کی۲ یک دستاورد بزرگ در دنیای کوهنوردی محسوب می شود.

قله نانگا پاربات (Nanga Parbat)

نانگا پاربات با ارتفاع ۸۱۲۶ متر نهمین قله بلند جهان است و در بخش غربی هیمالیا در پاکستان قرار دارد. این قله به دلیل تاریخچه پر از حادثه و مرگ و میر بالا در تلاش های اولیه برای صعود به «کوهستان قاتل» معروف شده است. اگرچه شیب های آن ممکن است از دور کمتر به نظر برسند اما طوفان های ناگهانی بهمن های عظیم و تغییرات سریع آب و هوا از عوامل اصلی خطر در این کوه هستند.

تلاش های اولیه برای صعود به نانگا پاربات با تلفات سنگینی همراه بود و ده ها کوهنورد در این مسیر جان باختند. اولین صعود موفق انفرادی توسط هرمان بوهل در سال ۱۹۵۳ انجام شد که خود روایتی حماسی از مبارزه با دشواری های این کوه است. نانگا پاربات با آمار بالای قربانیان خود جایگاه ویژه ای در فهرست مرگبارترین قله های جهان دارد.

قله کانچنجونگا (Kangchenjunga)

کانچنجونگا با ارتفاع ۸۵۸۶ متر سومین قله بلند جهان است و در مرز نپال و هند قرار دارد. این کوه دارای پنج قله اصلی است که همگی بالای ۸۴۵۰ متر ارتفاع دارند و به همین دلیل به «پنج گنجینه برفی» معروف است. با وجود اینکه برخی مسیرهای آن ممکن است از نظر فنی به دشواری کی۲ نباشند اما شرایط آب و هوایی بسیار ناپایدار و غیرقابل پیش بینی آن را به یکی از خطرناک ترین قله ها تبدیل کرده است.

طوفان های ناگهانی و خطر سقوط بهمن در کانچنجونگا بسیار جدی است و می تواند به سرعت شرایط صعود را بحرانی کند. این عوامل باعث شده اند که نرخ موفقیت در صعود به کانچنجونگا نسبت به قله های مشابه کمتر باشد و آمار قربانیان آن را در فهرست مرگبارترین کوه ها قرار دهد. مردم محلی این کوه را مقدس می دانند و بر این باورند که قله آن جایگاه خدایان است.

قله اورست (Everest)

اورست با ارتفاع رسمی ۸۸۴۸.۸۶ متر بلندترین قله جهان است و در مرز نپال و تبت قرار دارد. با وجود اینکه اورست بلندترین است و سالانه تعداد زیادی کوهنورد تلاش برای صعود به آن دارند اما به دلیل حجم بالای صعودها آمار قربانیان آن نیز بالاست و در فهرست مرگبارترین کوه ها قرار می گیرد. خطرات اصلی در اورست شامل منطقه مرگ (کمبود شدید اکسیژن در ارتفاع بالای ۸۰۰۰ متر) طوفان های شدید سقوط بهمن و ازدحام کوهنوردان در فصول شلوغ است.

اگرچه مسیر استاندارد صعود به اورست ممکن است از نظر فنی به دشواری برخی قله های دیگر نباشد اما ارتفاع بی سابقه و شرایط محیطی فوق العاده سخت صعود به آن را بسیار خطرناک می کند. مدیریت اکسیژن سازگاری با ارتفاع و تصمیم گیری درست در شرایط آب و هوایی متغیر از عوامل حیاتی برای بقا در این کوه هستند. اورست نمادی از چالش بزرگ در کوهنوردی است حتی با وجود زیرساخت ها و راهنماهای موجود.

کوه ماناسلو (Manaslu)

ماناسلو با ارتفاع ۸۱۶۳ متر هشتمین قله بلند جهان است و در نپال قرار دارد. این قله نیز به دلیل خطر بالای سقوط بهمن به یکی از مرگبارترین هشت هزارمتری ها شهرت دارد. مسیرهای صعود به ماناسلو از مناطق مستعد بهمن عبور می کنند و این موضوع نیازمند دقت و زمان بندی بسیار دقیق برای صعود است.

ماناسلو در سال ۱۹۵۶ برای اولین بار صعود شد. با این حال حوادث متعددی در طول سال ها به ویژه بهمن های بزرگ باعث شده اند که این قله در فهرست کوه های خطرناک قرار گیرد. صعود به ماناسلو نیازمند توجه ویژه به شرایط برفی و ارزیابی دقیق خطر بهمن در طول مسیر است.

قله ماکالو (Makalu)

ماکالو با ارتفاع ۸۴۸۱ متر پنجمین قله بلند جهان است و در ۲۲ کیلومتری شرق اورست در منطقه ماها آنگور هیمال در نپال قرار دارد. این قله به دلیل شکل هرمی و شیب های بسیار تند و تیغه های تیز یکی از دشوارترین قله های هشت هزارمتری از نظر فنی برای صعود محسوب می شود. حتی مسیرهای دسترسی به کمپ اصلی آن نیز چالش برانگیز هستند.

دشواری فنی صعود به ماکالو همراه با ارتفاع زیاد و شرایط جوی سخت نرخ موفقیت در صعود به آن را پایین آورده و آن را در زمره مرگبارترین قله ها قرار داده است. هرگونه اشتباه فنی یا تصمیم گیری نادرست در این کوه می تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد.

قله دئولاگیری (Dhaulagiri)

دئولاگیری با ارتفاع ۸۱۶۷ متر هفتمین قله بلند جهان است و در منطقه دئولاگیری هیمال در نپال واقع شده است. نام آن به معنی «کوهستان سفید» است. این قله نیز به دلیل ترکیبی از ارتفاع شرایط جوی متغیر و مسیرهای فنی در فهرست کوه های خطرناک جای دارد. آمار قربانیان در این کوه نشان دهنده دشواری ها و خطرات inherent آن است.

دئولاگیری یکی از قله های چالش برانگیز هیمالیا محسوب می شود و صعود به آن نیازمند تجربه و آمادگی بالایی است. شرایط آب و هوایی در این منطقه می تواند به سرعت تغییر کند و خطرناک شود که این امر بر دشواری صعود به این قله می افزاید.

قله برودپیک (Broad Peak)

برودپیک با ارتفاع ۸۰۵۱ متر دوازدهمین قله بلند جهان است و در رشته کوه قراقروم در مرز چین و پاکستان در فاصله نزدیکی از کی۲ قرار دارد. نام آن به معنی «قله پهناور» است. اگرچه از نظر فنی ممکن است به دشواری کی۲ نباشد اما همچنان یک هشت هزارمتری چالش برانگیز محسوب می شود. خطر اصلی در برودپیک به ویژه در مسیرهای بازگشت ریزش بهمن های دائمی و شرایط جوی است.

صعود به برودپیک معمولاً بین ۶ تا ۹ هفته طول می کشد و کوهنوردان با چالش هایی مانند ارتفاع سرما و خطر بهمن روبرو هستند. نرخ مرگ و میر در این قله نیز قابل توجه است و آن را در فهرست کوه های مرگبار قرار می دهد. نزدیکی آن به کی۲ نیز باعث می شود که گاهی اوقات در کنار صعود به کی۲ تلاش برای صعود به برودپیک نیز صورت گیرد.

قله گاشربروم ۱ (Gasherbrum I)

گاشربروم ۱ با ارتفاع ۸۰۸۰ متر یازدهمین قله بلند جهان است و در رشته کوه قراقروم در مرز چین و پاکستان قرار دارد. این قله که گاهی با نام «چهره درخشان» نیز شناخته می شود به دلیل موقعیت دورافتاده و شرایط جوی ناپایدار یکی از قله های خطرناک هشت هزارمتری محسوب می شود. صعود به آن نیازمند تدارکات و برنامه ریزی دقیقی است.

شرایط آب و هوایی در منطقه گاشربروم می تواند به سرعت تغییر کند و خطرناک شود. این امر همراه با دشواری های فنی برخی مسیرها باعث شده است که صعود به گاشربروم ۱ یک چالش جدی برای کوهنوردان باشد و در فهرست قله های مرگبار جای گیرد.

قله شیشاپانگما (Shishapangma)

شیشاپانگما با ارتفاع ۸۰۱۳ متر چهاردهمین و کوتاه ترین قله از ۱۴ قله هشت هزارمتری است و به طور کامل در تبت چین قرار دارد. با وجود ارتفاع کمتر نسبت به سایر هشت هزارمتری ها این قله نیز به دلیل خطر بالای سقوط بهمن به ویژه در مسیرهای نرمال در فهرست کوه های مرگبار قرار می گیرد. نرخ مرگ و میر در این قله نیز قابل توجه است.

شیشاپانگما آخرین هشت هزارمتری بود که برای اولین بار صعود شد (در سال ۱۹۶۴). اگرچه برخی آن را یکی از «آسان ترین» هشت هزارمتری ها می دانند اما خطر بهمن در آن همواره جدی است و نیازمند احتیاط فراوان است. صعود موفق تیم ایرانی به این قله در سال ۱۳۷۹ نشان دهنده توانمندی کوهنوردان ایرانی در این ارتفاعات است.

قله لهوتسه (Lhotse)

لهوتسه با ارتفاع ۸۵۱۶ متر چهارمین قله بلند جهان است و از طریق گردنه جنوبی به کوه اورست متصل می شود. این قله در مرز تبت و نپال قرار دارد. مسیر صعود به لهوتسه تا حدودی از مسیر نرمال اورست استفاده می کند اما بخش بالای آن به ویژه رخ لهوتسه بسیار شیب دار و فنی است و از یخ و سنگ پوشیده شده است.

دشواری فنی بخش پایانی صعود به لهوتسه همراه با ارتفاع زیاد آن را در فهرست قله های چالش برانگیز و خطرناک قرار داده است. نرخ مرگ و میر در لهوتسه نسبت به اورست کمتر است اما همچنان صعود به آن نیازمند مهارت و تجربه بالایی در کوهنوردی در ارتفاعات بسیار بالا است.

دشواری صعود

صعود به کوه های هشت هزارمتری فراتر از یک چالش فیزیکی صرف است. کوهنوردان در این ارتفاعات با مجموعه ای از دشواری ها روبرو می شوند که هر یک می تواند مرگبار باشد. کمبود شدید اکسیژن که به بیماری ارتفاع معروف است توانایی جسمی و ذهنی را به شدت کاهش می دهد. دمای بسیار پایین و بادهای شدید خطر سرمازدگی و هیپوترمی را افزایش می دهند.

علاوه بر چالش های فیزیولوژیکی و محیطی دشواری های فنی مسیرها نیز نقش مهمی دارند. شیب های تند یخی و برفی دیواره های سنگی عمودی تیغه های باریک و خطرناک و نیاز به استفاده مداوم از تجهیزات فنی مانند کرامپون و تبر یخ صعود را پیچیده و پرخطر می کنند. خطر سقوط بهمن و ریزش سنگ نیز همواره وجود دارد و نیازمند ارزیابی و مدیریت ریسک مستمر است.

از بلندترین کوه جهان تا خطرناک ترین کوه جهان را بشناسید

اغلب مردم تصور می کنند که بلندترین کوه جهان یعنی اورست لزوماً خطرناک ترین نیز هست. در حالی که اورست به دلیل ارتفاع بی سابقه و حجم بالای صعودها آمار قربانیان بالایی دارد اما بر اساس نسبت مرگ و میر به تعداد صعودهای موفق قله آناپورنا اغلب به عنوان خطرناک ترین کوه جهان مطرح می شود. این تفاوت نشان می دهد که خطر یک کوه تنها به ارتفاع آن بستگی ندارد.

قله هایی مانند کی۲ و نانگا پاربات نیز به دلیل دشواری های فنی فوق العاده و شرایط جوی خشن نرخ مرگ و میر بسیار بالایی دارند و در رده مرگبارترین ها قرار می گیرند. شناخت تفاوت بین صرفاً بلند بودن یک کوه و واقعاً خطرناک بودن آن از نظر فنی و محیطی برای هر کوهنوردی که به دنبال صعود به این قله های مرتفع است حیاتی است.

تاریخچه آغاز صعود ۸۰۰۰ متریها

عصر طلایی صعود به قله های هشت هزارمتری در دهه ۱۹۵۰ آغاز شد. پیش از این تلاش های متعددی برای صعود به این قله ها صورت گرفته بود که اغلب با شکست و گاهی تراژدی همراه بودند. اما در سال ۱۹۵۰ تیم فرانسوی موریس هرزوک موفق به صعود قله آناپورنا شد و اولین قله هشت هزارمتری را فتح کرد.

این موفقیت راه را برای تلاش های بعدی هموار کرد و در طول دهه ۱۹۵۰ و اوایل دهه ۱۹۶۰ بیشتر قله های هشت هزارمتری برای اولین بار صعود شدند. این دوره شاهد پیشرفت های بزرگی در تکنیک ها و تجهیزات کوهنوردی بود اما همچنان صعود به این قله ها بسیار خطرناک و چالش برانگیز باقی ماند و هر صعود موفق یک دستاورد بزرگ محسوب می شد.

خطرناک ترین کوه جهان کدام است؟

بر اساس آمار نسبت مرگ و میر به صعودهای موفق قله آناپورنا در نپال اغلب به عنوان خطرناک ترین کوه جهان شناخته می شود.

چرا آناپورنا خطرناک ترین کوه جهان محسوب می شود؟

آناپورنا به دلیل نرخ بسیار بالای مرگ و میر کوهنوردان در مقایسه با تعداد صعودهای موفق که گاهی تا ۴۰ درصد نیز گزارش شده است خطرناک ترین قله در نظر گرفته می شود.

آیا اورست بلندترین کوه جهان است؟

بله قله اورست با ارتفاع ۸۸۴۸.۸۶ متر بلندترین قله جهان است.

بلندترین کوه جهان کدام است؟

بلندترین کوه جهان قله اورست است که در مرز نپال و چین قرار دارد.

اصطلاح هشت هزار متری ها به کدام کوه ها اشاره دارد؟

اصطلاح هشت هزار متری ها به ۱۴ قله مستقلی در جهان اشاره دارد که ارتفاع آن ها بیش از ۸۰۰۰ متر از سطح دریا است.

آیا کسی به هر ۱۴ قله هشت هزار متری صعود کرده است؟

بله چندین کوهنورد در جهان موفق به صعود هر ۱۴ قله هشت هزار متری شده اند که از جمله مشهورترین آن ها راینهولد مسنر است.

آیا کوهنوردان ایرانی به قله های هشت هزار متری صعود کرده اند؟

بله کوهنوردان ایرانی موفق به صعود چندین قله از ۱۴ قله هشت هزار متری از جمله اورست شیشاپانگما گاشربروم ۱ و ۲ و لهوتسه شده اند.