چالش های ناتو برای رویارویی با روسیه در سایه دردسرهای داخلی

در شرایطی که ایتلاف ناتو با برگزاری مانورهایی تلاش دارد برای آنچه «تهدید روسیه» می خواند آماده باشد، عدم هماهنگی نیروها و تجهیزات و اختلافات داخلی میان کشورهای عضو از جمله در مسایل مالی و درک «تهدیدها» موانعی هستند که تا قبل از این شناخته شده نبودند و ناتو را برای همسو کردن اعضا به تکاپو انداخته است.

به گزارش ساز ایرانی، نشریه آمریکایی وال استریت ژورنال در مطلبی با اشاره به رزمایش ناتو در لتونی و چالش های پیش روی این ایتلاف در گزارشی آورده است: نیروهای ناتو از 14 کشور ماه گذشته در یک منطقه جنگلی در لتونی جمع شدند تا در بزرگ ترین رزمایش نظامی ناتو از زمان جنگ سرد شرکت کنند و بار دیگر، تمرکز بر روسیه بود. مانور در تاریکی اول صبح با یک هشدار آغاز شد: نیروهای دشمن از مرز لتونی با روسیه عبور کردند و در حال نزدیک شدن به پایتخت هستند.

سپس با برقراری ارتباط به زبان های مختلف از طریق انواع مختلف رادیو، نیروها برای عقب راندن مهاجمان ساختگی به سمت تالاب هایی که تانک های آنها را غرق می کرد، به تکاپو افتادند. «اسکارس کودلیس» از ارتش لتونی که فرماندهی تیپ خودروهای زرهی سنگین را از موقعیتی در جنگل بر عهده داشت، گفت: «آنچه مهم تر است، نشان دادن آمادگی برای اقدام سریع و استقرار برای دفاع از مرزهای لتونی و ناتو است.»

این پاسخ مستلزم همکاری نیروهایی از دوردست هایی مانند کانادا و آلبانی بود که در ارتباطات، شیوه های میدان نبرد یکدیگر را درک کرده و سیستم های تسلیحاتی متفاوت را هماهنگ کنند.

از زمانی که مسکو شبه جزیره کریمه اوکراین را در سال 2014 تحت کنترل خود گرفت، سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) چشمش به مرز اروپا با روسیه است. مانور امسال که «مدافع ثابت قدم 2024» نام دارد، با هدف ارسال پیامی به مسکو برگزار می شود؛ این ایتلاف آماده دفاع از اعضای خود است، به ویژه آنهایی که در نزدیکی مرز روسیه قرار دارند، از جمله لتونی.

پس از جنگ سرد، تفاوت ها در زبان، سیستم های ارتباطی و تسلیحات در داخل ناتو اهمیت چندانی نداشت، زیرا سربازان آنها به ندرت شانه به شانه هم می جنگیدند. در عوض، بسیاری از آنها بعد از استقرار کوتاه مدت در افغانستان، عراق و جاهای دیگر که از مدت ها قبل برنامه ریزی شده بود، جابجا شدند. نیازهای تجهیزاتی مشخص بود و هر متحدی تدارکات خود را در دست داشت.

اکنون، آمادگی برای جنگ ایتلاف بار دیگر اولویت ناتوست و نیروها باید بدانند چگونه در میدان نبرد با یکدیگر همکاری کنند. «جاناتان کاکس» از ارتش کانادا که به رهبری «رزمایش پیکان بلورین» که به بخش لتونی از مانورهای ناتو که شامل مانورهای هوایی، زمینی و دریایی در سراسر کشورهای عضو است، کمک کرد، گفت: «ادغام همه کشورها یک چالش است.»

ناتو که هفتاد و پنجمین سالگرد تاسیس خود را در 4 آوریل جشن گرفت، از جهاتی در حال قوی تر شدن است. فنلاند و سوید پس از چندین دهه دوری از عضویت، به آن پیوستند. اعضای اروپایی ناتو بیشتر از زمان جنگ سرد، برای امور نظامی هزینه می کنند. «ینس استولتنبرگ» دبیر کل ناتو به تازگی گفت امسال برای اولین بار در دهه ها، اعضای اروپایی به طور کلی به تعهدات مالی خود در قبال این ایتلاف عمل خواهند کرد.

اما این اتحاد با اختلافات دیگری مواجه است. رهبران ناتو در مورد اینکه آیا اوکراین و سایر اعضای مشتاق باید اجازه عضویت داشته باشند یا خیر، اختلاف نظر دارند. رقابت برای جانشینی استولتنبرگ در اواخر سال جاری، باعث تنش میان اعضای قدیمی و جدیدتر از بلوک شرق سابق شده است.

و بسیاری از کشورهای ناتو، از جمله 6 عضو از 12 عضو موسس آن، تا رسیدن به سطح بودجه نظامی که یک دهه پیش متعهد به دستیابی به آن بودند، فاصله دارند. این هزینه کم، آنها را هدف حملات دونالد ترامپ، نامزد جمهوری خواه ریاست جمهوری آمریکا قرار داده و شک و تردیدهایی را در مورد آینده این ایتلاف در صورت پیروزی دوباره او در نوامبر ایجاد کرده است.

در طول تاریخ، بسیاری از اتحادهای نظامی –از جمله آنهایی که ناپلیون را شکست دادند و در جنگ جهانی دوم پیروز شدند– ارتش های متفقین را به طور جداگانه اما تحت فرماندهی مشترک درگیر کردند. هدف ناتو، آماده کردن متحدان برای جنگیدن در کنار یکدیگر است.

مانورهای امسال که بزرگ ترین رزمایش ها از سال 1988 است، طی چهار ماه تا ماه مه در مکان هایی از دایره قطب شمال تا دریای سیاه برگزار می شود. آنها شامل حدود 90 هزار سرباز، 1100 خودروی جنگی، 80 هواپیما و 50 کشتی نیروی دریایی هستند.

عملیات در لتونی یکی از چندین مانورهایی بود که در نزدیکی مرز اروپا با روسیه انجام شد. در سال 2016، پس از اینکه مسکو شبه جزیره کریمه را در اختیار گرفت و به تحرکاتی در شرق اوکراین کمک کرد، اعضای ناتو موافقت کردند که نیروها را به طور مداوم از طریق اعضای آسیب پذیر شرقی خود جابجا کنند و مشخص کنند کدام کشور عضو، رهبری دفاع از هر کشور را به عهده خواهد گرفت.

ایالات متحده در لهستان، آلمان با لیتوانی، بریتانیا با استونی و کانادا با لتونی همکاری می کنند. پس از حمله روسیه به اوکراین در فوریه 2022، ناتو نیروهای خود را در این کشورها تقویت و مشارکت در اسلواکی، مجارستان، رومانی و بلغارستان را اضافه کرد.

این مشارکت ها بیش از هر زمان دیگری از زمان جنگ سرد، زمانی که ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه سربازان خود را در آلمان غربی مستقر کردند، متحدان را به هم پیوند داده است. رزمایش لتونی که در نزدیکی ریگا، پایتخت این کشور برگزار شد، یکی از بین المللی ترین رزمایش های ناتو در سال جاری بود. 11 کشور عضوی که قبلا در لتونی نیروهای مستقر داشتند، از جمله کانادا، نیروهایی از ایالات متحده، ایسلند و استونی که در همسایگی لتونی است، به آنها پیوستند.

کشورهای ناتو در سال 2014 توافق کردند که تا این سال هر کدام حداقل 2 درصد از تولید ناخالص داخلی را صرف امور نظامی کنند. لتونی که در سال 1940 توسط اتحاد جماهیر شوروی مورد حمله قرار گرفت و تا سال 1991 استقلال خود را به دست نیاورد، امسال 2.4 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را صرف امور نظامی خواهد کرد که بخشی از برنامه برای رسیدن به 3 درصد در سال 2027 است. کانادا حدود 1.3 درصد از تولید ناخالص داخلی خود را به ارتش این کشور اختصاص می دهد و هیچ برنامه ای برای رسیدن آن به 2 درصد ندارد.

یکی از اساسی ترین تفرقه و اختلافات این اتحاد، نابرابری در نحوه نگاه کشورهای عضو به تهدیدات است. ناتو، تروریسم و روسیه را به عنوان تهدیدهای اصلی خود فهرست می کند. بسیاری از مقامات ترکیه و سایر کشورهای عضو در امتداد دریای مدیترانه بیش از روسیه نگران درگیری های منطقه ای، مهاجرت غیرقانونی و تروریسم هستند.

تقریبا یک سوم جمعیت لتونی با حدود 1.9 میلیون نفر، روس هستند که میراث دوران شوروی است. تنش ها در داخل این کشور و در امتداد مرزهای آن با روسیه و بلاروس، متحد نزدیک مسکو بالاست.

برنامه ریزان ناتو، حمله آشکار روسیه به یک کشور همسایه را در آینده نزدیک بعید می دانند، هرچند اخیرا برخی از مقامات نظامی در کشورهای ناتو گفته اند مسکو ممکن است به اندازه کافی برای حمله در چند سال آینده قوی باشد. در کوتاه مدت، آن ها نگرانند که مسکو ممکن است با تحریک روس های محلی و استفاده از تنش ها به عنوان بهانه ای برای پادرمیانی، مانند کار کرملین در شرق اوکراین، جرقه درگیری را در کشورهای اطراف ایجاد کند.

برای مانور لتونی، سربازانی که به زبان های مختلف صحبت می کردند برای برقراری ارتباط مشکل داشتند. انگلیسی و فرانسوی زبان های رسمی ناتو هستند، اما تسلط بحث دیگری است.

«جاناتان کاکس» از ارتش کانادا گفت، مشکل دیگر «رادیوهایی بود که گاهی با هم کار می کنند و بیشتر اوقات اینطور نیست. اما همیشه مشکلات ارتباطی وجود دارد، مهم نیست چه اتفاقی می افتد.» او گفت عملیات ها به دلیل طرح های ساده و یکپارچگی موفقیت آمیز است. او گفت: «هر کشوری روش خاص خود را برای انجام آن دارد، اما هدف و تاثیر آن در گروه نبرد یکسان بود.»

مساله یکنواختی، مدت هاست که برای ناتو یک چالش بوده است. در رزمایش «پیکان بلورین» متحدان خودروهای زرهی LAV-6 کانادایی، تانک های آمریکایی، آلمانی و لهستانی و خودروهای شناسایی CVR-T ساخت بریتانیا را مستقر کردند. هر کدام از این ها نیاز به قطعات یدکی و نگهداری متفاوتی دارند.

استاندارد کردن تجهیزات بزرگ، دلهره آور است، زیرا تولید آن یک تجارت پرسود به شمار می رود و کمتر کشوری می خواهد آن را واگذار کند. ایالات متحده حدود ده ها سیستم نظامی اصلی مانند هواپیما، کشتی و تانک دارد. به گفته راب باویر، دریاسالار هلندی که بلندپایه ترین مقام نظامی ناتوست، در اروپا، جایی که بیشتر کشورها از تولیدکنندگان تسلیحات ملی خود محافظت می کنند و اغلب برای سفارشات صادراتی رقابت می کنند، اعضای اتحاد از 172 مدل استفاده می کنند.

تجهیزات کوچک تر هم می تواند مشکل ساز باشد. برنامه ریزان سال ها تلاش کرده اند تا اطمینان حاصل کنند که رادیوهای میدانی امن از کشورهای مختلف سازگار هستند، چالشی که با نیاز به رمزگذاری دیجیتال و اقدامات برای مقابله با جنگ الکترونیک، عمیق تر شده است.

پس از جنگ سرد، چنین تفاوت های فنی اهمیت چندانی نداشت، زیرا نیروهای ناتو از کشورهای مختلف به ندرت در کنار یکدیگر می جنگیدند. اکنون، آنها باید بتوانند تجهیزات را به اشتراک بگذارند و بدانند که توپ های یک ارتش می توانند گلوله های ارتش دیگری را هم شلیک کنند.

برنامه ریزان اتحاد ناتو، بایدها و نبایدهای تجهیزات را تنظیم کرده اند و تلاش کرده اند تا اطمینان حاصل کنند که تجهیزات به صورت متقابل عمل می کنند. باویر می گوید حتی برای یکی از اساسی ترین استانداردهای ناتو که گلوله های توپخانه 155 میلی متری است، کشورهای عضو 14 مدل مختلف تولید می کنند. برخی از گلوله ها نمی توانند وارد پرتابه های دیگر شوند، در حالی که برخی ممکن است مناسب باشند، اما به نرم افزار هدف گیری وصل نمی شوند.

بسیاری از آن، حدود 200 سیستم تسلیحاتی مختلف ارایه شده به اوکراین، از طرف کشورهای ناتوست. این آش شله قلمکار، یک کابوس تعمیر و نگهداری برای اوکراین ایجاد و آن را مجبور کرده است برای تهیه قطعات یدکی به تقلا بیفتد.

«مالکوم ادگار» از ارتش ایالات متحده که فرماندهی تانک های آبرامز و خودروهای جنگی بردلی در لیتوانی را بر عهده دارد، گفت یافتن راه هایی برای رفع مسایل و اختلافات یکی از مزایای تمرینات چند کشوری مانند «پیکان بلورین» است. ادگار گفت: «ما فقط نمی گوییم که می توانیم این کار را با هم انجام دهیم، بلکه نشان می دهیم که این کار شدنی است. همه چیز به انجام تکرار و تمرین مربوط می شود.»

پایان خبر ساز ایرانی