چرا خانم ها بیشتر از آقایان به آرتریت دچار می شوند؟

آفتاب نیوز :

تصور کنید هر روز صبح با گرفتگی و درد مفاصل از خواب بیدار شوید. این وضعیت انجام ساده ترین کار ها مثل لباس پوشیدن و صبحانه آماده کردن و… را نیز سخت می کند و باعث می شود همین کار ها را با درد و ناراحتی انجام دهید. برای میلیون ها زن در سراسر دنیا، این وضعیت دردناکی است که هر روز با آن مواجه اند، چون آرتریت دارند، اما چرا؟

آرتریت یک اصطلاح گسترده است که به بیش از صد بیماری که باعث التهاب و گرفتگی مفاصل می شوند گفته می شود. خانم ها بیشتر از آقایان دچار این بیماری های ناتوان کننده می شوند. طبق آمار مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، 60 درصد از تمام موارد آرتریت در ایالات متحده شامل حال زن ها می شود؛ بنابراین شاید این سوال برای شما نیز مطرح شود که چرا خانم ها بیشتر قربانی این بیماری دردناک می شوند؟

این یک واقعیت تلخ است؛ اما خانم ها در مقایسه با آقایان بیشتر احتمال دارد دچار آرتریت دردناک و محدودکننده شوند. بخشی از این مسیله به هورمون ها و نوسانات آن ها بستگی دارد که در بدن زن ها اتفاق رایج تری است. سیکل های ماهیانه، بارداری و یایسگی می تواند احتمال ابتلای یک زن به آرتریت را افزایش دهد.

یایسگی زمانی است که آشوب هورمونی ایجاد می شود. با افت میزان استروژن بعد از یایسگی، بدن مستعد اوستیوآرتریت می شود، خصوصاً در دست ها، زانو ها و لگن. در یایسگی، خاصیت محافظتی استروژن بر غضروف ها و استخوان ها کاهش می یابد و منجر به افزایش تخریب این اعضا می شود

استروژن نقش کلیدی در این ماجرا دارد. برای خانم هایی که آرتریت روماتویید دارند، زمان هایی که سطح استروژن دچار نوسانات می شود (مثلاً بارداری یا یایسگی)، می تواند جرقه التهاب و درد مفاصل خورده شود. آرتریت روماتویید معمولاً در سنین 30 تا 60 سالگی خانم ها، چهره زشت خود را نشان می دهد؛ یعنی درست زمانی که هورمون ها دچار تغییرات زیادی می شوند و یک زن وارد فاز پیش از یایسگی و یایسگی می شود. تحقیقات نشان می دهد زن ها سه برابر مرد ها احتمال دارد دچار آرتریت روماتویید شوند؛ بنابراین عجیب نیست که زنان زیادی طی دهه 30 تا 60 زندگی خود با این بیماری ناتوان کننده درگیرند.

بارداری؛ یک دوره مهم دیگر

بارداری می تواند دوره ای لذت بخش از زندگی یک زن باشد؛ اما از جهت آرتریت مثل یک تیغ دو لبه است. طی بارداری، تولید هورمون ریلاکسین در بدن بیشتر می شود. این هورمون کمک می کند تاندون ها و مفاصل آزادتر شوند تا مادر راحت تر زایمان کند؛ اما باعث سستی مفاصل نیز می شود. متاسفانه شل شدن مفاصل، ریسک اوستیوآرتریت را نیز افزایش می دهد. وزن اضافی و فشاری که بر مفاصل وارد می شود می تواند آرتریتی را که از قبل وجود دارد تشدید کند یا باعث شروع آن برای اولین بار شود.

یایسگی زمانی است که آشوب هورمونی ایجاد می شود. با افت میزان استروژن بعد از یایسگی، بدن مستعد اوستیوآرتریت می شود، خصوصاً در دست ها، زانو ها و لگن. در یایسگی، خاصیت محافظتی استروژن بر غضروف ها و استخوان ها کاهش می یابد و منجر به افزایش تخریب این اعضا می شود. درک این موضوع ناراحت کننده است که هورمون هایی که کمک می کنند بدن ما دوام بیاورد و تغذیه شود می توانند باعث تخریب مفاصل نیز بشوند.

نقش ژنتیک

ژنتیک نیز در ابتلای زنان به آرتریت نقش دارد. ژنی به نام HLA-DRB1 که بیشتر خانم ها دارند آن ها را مستعد ابتلا به آرتریت می کند. ضمناً کروموزوم X (که زنان دو تا و مردان یکی دارند) می تواند آنتی بادی هایی تولید کند که به بافت های سالم از جمله مفاصل حمله می کنند. پژوهشگران فکر می کنند یکی از دلایل مستعدتر بودن خانم ها در ابتلا به بیماری های خودایمنی همین ژن است.

سپس مسیله چاقی مطرح است. احتمال چاقی و اضافه وزن در خانم ها بیشتر است و وزن اضافی بدن به معنی فشار بیشتر بر مفاصل است، خصوصاً مفاصل زانو و لگن. این فشار زیاد می تواند منجر به تحلیل رفتن غضروف ها و اوستیوآرتریت شود. ضمناً زن ها لگن پهن تری دارند که ریسک آسیب زانو را بیشتر می کند و آسیب زانو یکی از علت های رایج اوستیوآرتریت است. این یک چرخه معیوب است که در آن درد و محدودیت های آرتریت می تواند حفظ وزن سالم و فعالیت بدنی را سخت تر کند و عارضهٔ موجود را تشدید نماید.

برای کاهش خطر ابتلا به آرتریت چه می توانید بکنید؟

شما نمی توانید ژن های خود را تغییر دهید، اما می توانید سبک زندگی تان را کنترل کنید. می دانید که فاکتور های سبک زندگی می توانند احتمال ابتلا به آرتریت را بیشتر کنند؛ اما راهکار هایی وجود دارد که می تواند این ریسک را کاهش دهد:. فعالیت بدنی منظم داشته باشید. ورزش های ملایم و کم شدت مثل پیاده روی، شنا و یوگا دوستدار مفاصلتان هستند. اجازه ندهید آرتریت جلوی فعالیت و تحرک شما را بگیرد.. در صورت نیاز وزن کم کنید. وزن اضافی باعث فشار بیشتری بر مفاصل می شود. حتی کاهش وزن کم هم می تواند تفاوت بزرگی ازاین جهت ایجاد نماید.. تنبل نباشید. یکجانشینی و بی تحرکی مقدمه مشکلات مفاصل است. هرگز مدت زمان طولانی بی تحرک نمانید.. غذا های متنوع و سالم بخورید. رژیم غذایی سرشار از انواع میوه و سبزی و غذا های ضدالتهاب مثل ماهی های چرب می توانند التهاب مفاصل را کاهش دهند.. سیگار را ترک کنید. سیگارکشیدن احتمال آرتریت را بیشتر می کند.. عضلات خود را قوی کنید. داشتن عضلات قدرتمند، خصوصاً در اطراف مفاصل، می تواند حامی خوبی برای مفاصل باشد.. به بدنتان گوش دهید. اگر فعالیت بخصوصی باعث درد مفصلتان می شود، تغییرش دهید یا از آن پرهیز کنید تا آسیب نبینید.. استرستان را مدیریت کنید. استرس مزمن می تواند التهاب را بدتر کند. راه های مناسبی برای کنترل استرس خود پیدا کنید.

مهم این است که با داشتن یک سبک زندگی سالم و متعادل، از سلامت مفاصل خود مراقبت کنید. تغییراتی ساده می توانند خدمت بزرگی به شما بکنند و شروع آرتریت را به تاخیر بیندازند یا از آن جلوگیری کنند.