خلاصه کتاب خدمات فناوری اطلاعات ( نویسنده مهدی بصیری، حسین بصیری )

کتاب خدمات فناوری اطلاعات اثر مهدی بصیری و حسین بصیری، راهنمایی جامع برای درک مفاهیم کلیدی خدمات الکترونیک در عصر دیجیتال است که با زبانی ساده و ساختاری دانشگاهی تدوین شده است. این مقاله، به ارائه خلاصه ای دقیق و تحلیلی از محتوای کتاب می پردازد تا شما را با سرفصل ها، مفاهیم اصلی و نقاط قوت و ضعف آن آشنا کند.

فناوری اطلاعات و ارتباطات، ستون فقرات دوران معاصر است که به آن عصر اطلاعات می گویند. در این دوران، شاهد ظهور و توسعه مفاهیم نوینی هستیم که بر بستر فناوری اطلاعات شکل گرفته اند و مدیریت خدمات الکترونیکی یکی از برجسته ترین آن هاست. این مفهوم در کنار پیشرفت های فناوری اطلاعات در بخش های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی رشد کرده و اهمیت آن زمانی آشکار می شود که بدانیم سهم عمده ای از رشد بازارها در بخش خدمات فناوری اطلاعات و خدمات الکترونیک در حال وقوع است.

کتاب خدمات فناوری اطلاعات با هدف تبیین مفاهیم اولیه در حوزه خدمات الکترونیک و بر اساس سال ها تجربه مهدی بصیری و حسین بصیری در تدریس این درس در دانشگاه جامع علمی کاربردی تألیف شده است. این اثر با وجود گستردگی مطالب، تلاش می کند تصویری جامع و در عین حال ساده و خلاصه از حوزه خدمات فناوری اطلاعات ارائه دهد. همچنین نویسندگان کوشیده اند مفاهیم ارائه شده در کتاب، مطابق با آخرین سرفصل مربوط به درس خدمات فناوری اطلاعات در دانشگاه جامع علمی کاربردی باشد. مطالعه این خلاصه، نه تنها در زمان شما صرفه جویی می کند، بلکه به شما کمک می کند تا درک سریع و عمیقی از محتوای کتاب به دست آورید، برای امتحانات آماده شوید یا قبل از خرید، با محتوا و کیفیت آن به طور کامل آشنا شوید و تصمیمی آگاهانه بگیرید. آنچه در ادامه می خوانید، فراتر از یک معرفی صرفاً فروشگاهی است و به بررسی دقیق و تخصصی مفاهیم می پردازد.

معرفی کلی کتاب خدمات فناوری اطلاعات (مهدی بصیری و حسین بصیری)

کتاب خدمات فناوری اطلاعات نوشته مهدی بصیری و حسین بصیری، به عنوان یک منبع مهم و کاربردی در حوزه فناوری اطلاعات و خدمات الکترونیک شناخته می شود. هدف اصلی نویسندگان از تألیف این کتاب، تبیین مفاهیم پایه و اصول خدمات الکترونیک است که در دنیای امروز نقش محوری ایفا می کنند. این کتاب عمدتاً برای دانشجویان رشته های مرتبط با فناوری اطلاعات، مدیریت و تجارت الکترونیک، و همچنین کارشناسان و علاقه مندانی که به دنبال درک جامع از این حوزه هستند، نگاشته شده است.

یکی از ویژگی های بارز این کتاب، سادگی و روانی بیان آن است. نویسندگان تلاش کرده اند تا حتی پیچیده ترین مفاهیم را به گونه ای شرح دهند که برای افراد مبتدی و غیرمتخصص در حوزه فنی نیز قابل درک باشد. جامعیت مطالب نیز از دیگر نقاط قوت آن محسوب می شود؛ زیرا طیف وسیعی از خدمات الکترونیک را پوشش می دهد. این کتاب به دلیل انطباق با سرفصل های دانشگاهی، به عنوان منبعی ارزشمند برای درس های دانشگاهی مرتبط در دانشگاه جامع علمی کاربردی مورد استفاده قرار گرفته است.

مشخصات ظاهری کتاب نیز شامل سال انتشار آن در سال 1396، با ناشر انتشارات پشتیبان و تعداد تقریبی 103 تا 112 صفحه (بر اساس نسخه های مختلف و منابع) است. شابک (ISBN) کتاب 978-600-8794-02-8 بوده و با فرمت PDF نیز در دسترس است. این مشخصات نشان دهنده یک منبع دانشگاهی استاندارد است که با هدف آموزشی تألیف شده است.

خلاصه فصل به فصل کتاب خدمات فناوری اطلاعات: غواصی در مفاهیم کلیدی

کتاب خدمات فناوری اطلاعات به هفت فصل اصلی تقسیم شده است که هر یک به بررسی جنبه ای خاص از خدمات الکترونیک می پردازد. در این بخش، به خلاصه ای از مهم ترین مفاهیم و نکات برجسته هر فصل می پردازیم.

فصل 1: فناوری اطلاعات و اینترنت

در این فصل، نویسندگان به تبیین نقش محوری فناوری اطلاعات (IT) و اینترنت در شکل گیری دنیای مدرن می پردازند. فناوری اطلاعات به مجموعه ای از نرم افزارها، سخت افزارها، شبکه ها و فرآیندهایی اشاره دارد که برای جمع آوری، ذخیره، پردازش، بازیابی و انتقال اطلاعات مورد استفاده قرار می گیرد. این فصل با تعریف IT آغاز می شود و سپس به بررسی تاریخچه اینترنت، از آغاز آن به عنوان یک پروژه تحقیقاتی نظامی تا تبدیل شدن به یک شبکه جهانی که زندگی روزمره ما را دگرگون کرده است، می پردازد.

نکات برجسته: نقش محوری اینترنت در تبدیل شدن به زیرساخت اصلی برای ظهور تمامی خدمات نوین الکترونیکی، از تجارت آنلاین تا دولت الکترونیک و آموزش مجازی، در این فصل به وضوح تشریح می شود. اینترنت نه تنها ابزاری برای ارتباطات، بلکه بستری برای ایجاد ارزش افزوده و مدل های کسب وکار جدید است.

فصل 2: مفهوم خدمات الکترونیک

این فصل، هسته اصلی کتاب را تشکیل می دهد و به تعریف جامع خدمات الکترونیک، ویژگی ها، مزایا و معایب آن می پردازد. خدمات الکترونیک به هرگونه خدماتی اطلاق می شود که از طریق شبکه های الکترونیکی، به ویژه اینترنت، ارائه می گردد. ویژگی های اصلی این خدمات شامل شبکه محور بودن، تعاملی بودن، و ارائه خدمات به صورت آنی و 24 ساعته است.

نکات برجسته: طبقه بندی خدمات الکترونیک به دسته های مختلف از جمله B2B (تجارت به تجارت)، B2C (تجارت به مشتری)، G2C (دولت به مشتری)، G2B (دولت به تجارت)، G2G (دولت به دولت) و C2C (مشتری به مشتری) در این فصل با جزئیات بررسی می شود. این طبقه بندی به درک بهتر مدل های مختلف ارائه خدمات و مخاطبان آن ها کمک می کند.

فصل 3: دولت الکترونیک

دولت الکترونیک یکی از مهم ترین کاربردهای خدمات فناوری اطلاعات در بخش عمومی است که در این فصل به آن پرداخته می شود. اهداف اصلی پیاده سازی دولت الکترونیک شامل افزایش شفافیت در فرآیندهای دولتی، کاهش فساد اداری، افزایش کارایی و اثربخشی خدمات دولتی، و دسترسی آسان تر شهروندان و کسب وکارها به خدمات عمومی است. مدل های مختلف پیاده سازی دولت الکترونیک و مراحل تکاملی آن، از ساده ترین حالت اطلاع رسانی تا ارائه خدمات تعاملی و تراکنش های کامل، مورد بحث قرار می گیرد.

نکات برجسته: این فصل به چالش ها و فرصت های دولت الکترونیک در ایران، مانند مسائل مربوط به زیرساخت، امنیت اطلاعات، فرهنگ سازی و پذیرش عمومی، اشاره می کند. همچنین، پتانسیل های دولت الکترونیک برای بهبود کیفیت زندگی شهروندان و افزایش رضایتمندی آن ها تشریح می شود.

فصل 4: شهر الکترونیک

این فصل به مفهوم شهر الکترونیک و تکامل آن از شهر سنتی به شهر هوشمند می پردازد. شهر الکترونیک به شهری اطلاق می شود که از فناوری اطلاعات و ارتباطات برای بهبود کیفیت زندگی ساکنان، افزایش کارایی خدمات شهری، و مشارکت بیشتر شهروندان استفاده می کند. مؤلفه ها و زیرساخت های لازم برای یک شهر الکترونیک، از جمله شبکه های ارتباطی، سامانه های اطلاعات جغرافیایی (GIS)، سیستم های حمل ونقل هوشمند و مدیریت پسماند هوشمند، در این بخش مورد بررسی قرار می گیرد.

نکات برجسته: نقش فناوری در بهبود کیفیت زندگی شهری، کاهش ترافیک، بهینه سازی مصرف انرژی و مدیریت منابع طبیعی در این فصل مورد تأکید قرار می گیرد. همچنین، به نمونه هایی از شهرهای هوشمند موفق در جهان و درس هایی که می توان از آن ها آموخت، اشاره می شود. این فصل به اهمیت یکپارچگی سیستم ها و همکاری میان بخش های مختلف شهری برای دستیابی به اهداف شهر الکترونیک می پردازد.

فصل 5: بانکداری الکترونیکی

بانکداری الکترونیکی انقلابی در صنعت مالی ایجاد کرده است و این فصل به جزئیات آن می پردازد. انواع خدمات بانکداری الکترونیکی، از جمله اینترنت بانک، موبایل بانک، تلفن بانک، دستگاه های خودپرداز (ATM) و پایانه های فروش (POS) یا کارتخوان، به طور جامع معرفی می شوند. امنیت تراکنش ها و حفاظت از اطلاعات مشتریان در بستر بانکداری الکترونیکی، از دغدغه های اصلی است که در این فصل به راهکارها و پروتکل های امنیتی مربوط به آن اشاره می شود.

نکات برجسته: مزایای بانکداری الکترونیکی برای مشتریان (مانند دسترسی 24 ساعته، صرفه جویی در زمان و هزینه) و برای بانک ها (مانند کاهش هزینه های عملیاتی، افزایش بهره وری و بهبود خدمات مشتری) به تفصیل بیان می شود. همچنین، چالش های امنیتی و مسائل مربوط به حریم خصوصی اطلاعات مالی در این بخش مورد بحث قرار می گیرد.

فصل 6: تجارت الکترونیکی

این فصل به یکی از پویاترین حوزه های خدمات فناوری اطلاعات، یعنی تجارت الکترونیکی (E-commerce)، اختصاص دارد. تعریف تجارت الکترونیکی به عنوان خرید و فروش کالاها و خدمات از طریق شبکه های الکترونیکی، مدل های کسب وکار مختلف در این حوزه (B2C، B2B، C2C و C2B)، و پلتفرم های رایج برای انجام تجارت الکترونیکی تشریح می شوند. این بخش همچنین به اهمیت طراحی وب سایت کاربرپسند، استراتژی های بازاریابی آنلاین، و مدیریت زنجیره تأمین در تجارت الکترونیکی می پردازد.

نکات برجسته: عوامل موفقیت در تجارت الکترونیک، از جمله اعتماد مشتری، امنیت پرداخت، خدمات پس از فروش، و مزیت رقابتی، مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین، مسائل حقوقی و مالی مرتبط با تجارت الکترونیکی، مانند قوانین حمایت از مصرف کننده، مالیات بر ارزش افزوده و تسویه حساب های بین المللی، تشریح می شوند. این فصل به کسب وکارهای نوپا و کارآفرینان کمک می کند تا پتانسیل های عظیم تجارت الکترونیک را درک کنند.

فصل 7: آموزش الکترونیکی

آخرین فصل کتاب به آموزش الکترونیکی (E-learning) و آموزش از راه دور می پردازد که با گسترش اینترنت و فناوری های ارتباطی، اهمیت روزافزونی یافته است. تعریف آموزش الکترونیکی به عنوان فرآیند یادگیری با استفاده از ابزارهای دیجیتال و شبکه های الکترونیکی، ابزارها و پلتفرم های مورد استفاده در این نوع آموزش (مانند سیستم های مدیریت یادگیری LMS، کلاس های مجازی و محتوای چندرسانه ای) در این فصل معرفی می شوند.

نکات برجسته: مزایای آموزش آنلاین، از جمله انعطاف پذیری زمانی و مکانی، دسترسی به منابع آموزشی متنوع، و کاهش هزینه ها، به همراه چالش های آن مانند نیاز به خودانگیختگی دانش آموزان، مسائل فنی و کیفیت محتوا، مورد بحث قرار می گیرد. این فصل همچنین به آینده آموزش و نقش فزاینده فناوری در شکل گیری مدل های جدید یادگیری، از جمله آموزش ترکیبی و شخصی سازی شده، اشاره می کند. کتاب نشان می دهد که چگونه آموزش الکترونیکی می تواند فرصت های جدیدی برای یادگیری مادام العمر فراهم کند.

نقد و بررسی تخصصی کتاب خدمات فناوری اطلاعات

کتاب خدمات فناوری اطلاعات نوشته مهدی بصیری و حسین بصیری، یک منبع ارزشمند برای علاقه مندان به این حوزه است، اما مانند هر اثری، دارای نقاط قوت و قابل بهبود است که در ادامه به آن ها می پردازیم.

نقاط قوت

این کتاب از جهات مختلفی توانسته است نیازهای مخاطبان خود را برآورده کند و ویژگی های مثبتی دارد که آن را به یک منبع قابل توجه تبدیل می کند.

• جامعیت و پوشش وسیع: یکی از برجسته ترین نقاط قوت کتاب، پرداختن به طیف گسترده ای از خدمات الکترونیک در یک مجلد واحد است. از مفاهیم پایه فناوری اطلاعات و اینترنت تا دولت الکترونیک، شهر الکترونیک، بانکداری، تجارت و آموزش الکترونیکی، همه و همه به صورت سازمان یافته پوشش داده شده اند. این جامعیت، کتاب را برای دانشجویان و پژوهشگرانی که به دنبال درک کلی از این حوزه هستند، بسیار کارآمد می سازد.
• سادگی و روانی نگارش: نویسندگان با مهارت خاصی، مفاهیم بعضاً پیچیده فناوری اطلاعات و خدمات الکترونیک را با زبانی ساده، روان و قابل فهم برای عموم مردم و حتی افراد غیرمتخصص در حوزه فنی بیان کرده اند. این ویژگی باعث می شود خواننده بدون نیاز به دانش قبلی عمیق، به راحتی با مطالب ارتباط برقرار کرده و آن ها را درک کند. استفاده از این لحن باعث افزایش دسترسی پذیری محتوا می شود.
• انطباق با سرفصل های دانشگاهی: کتاب با توجه به سرفصل های درس خدمات فناوری اطلاعات در دانشگاه جامع علمی کاربردی تألیف شده است. این انطباق، کتاب را به منبعی ایده آل برای دانشجویان این رشته و اساتید مرتبط تبدیل می کند. این ساختار منطقی و مرتبط با نیازهای آموزشی، به دانشجویان در آمادگی برای امتحانات و پروژه های درسی کمک شایانی می کند.
• رویکرد کاربردی: تمرکز کتاب بر کاربردهای عملی مفاهیم، آن را از یک متن صرفاً تئوری متمایز می کند. با تشریح هر نوع خدمت الکترونیک، به مزایا و معایب آن و چگونگی پیاده سازی و استفاده از آن در دنیای واقعی اشاره می شود. این رویکرد کاربردی، به خوانندگان کمک می کند تا اهمیت و تأثیر این خدمات را در زندگی روزمره و کسب وکارها بهتر درک کنند.

نقاط قابل بهبود و پیشنهادات

با وجود نقاط قوت متعدد، برخی جنبه ها در کتاب وجود دارد که با به روزرسانی یا عمق بخشیدن به آن ها، می توان ارزش و اثربخشی کتاب را افزایش داد.

• به روزرسانی محتوا: با توجه به سرعت خیره کننده تغییرات در حوزه فناوری اطلاعات، که کتاب در سال 1396 منتشر شده است، نیاز به بازبینی و افزودن مباحث جدیدتر کاملاً محسوس است. بسیاری از فناوری ها و مدل های خدماتی که در سال های اخیر ظهور کرده اند (مانند هوش مصنوعی در خدمات، بلاک چین، متاورس، یا روندهای جدید در امنیت سایبری و حریم خصوصی داده ها)، در این کتاب پوشش داده نشده اند. یک ویرایش جدید می تواند این شکاف را پر کند.
• عمق مطالب: اگرچه سادگی و روانی نگارش یک مزیت است، اما در برخی فصول، مطالب می توانستند عمق بیشتری داشته باشند. برای مخاطبان پیشرفته تر یا محققانی که به دنبال تحلیل های عمیق تر هستند، مطالب ممکن است کمی سطحی به نظر برسد. افزودن جزئیات فنی بیشتر، معماری های سیستم ها، یا مدل های نظری پیشرفته تر می تواند به ارزش علمی کتاب بیفزاید.
• مطالعات موردی: افزودن مثال ها و کیس استادی های موفق و ناموفق از ایران می تواند به ملموس تر شدن مفاهیم و ارتباط آن ها با واقعیت های بومی کمک کند. مثال های عملی از پروژه های دولت الکترونیک، استارتاپ های تجارت الکترونیک، یا تجربیات بانکداری الکترونیکی در ایران، می تواند به درک چالش ها و فرصت های محلی کمک کند و جذابیت کتاب را برای مخاطبان ایرانی افزایش دهد.
• منابع و مراجع: بررسی کیفیت و به روز بودن منابع ارجاعی در پایان هر فصل نیز می تواند مفید باشد. استفاده از منابع جدیدتر و معتبر بین المللی در ویرایش های بعدی می تواند به افزایش اعتبار علمی و قابلیت استناد کتاب کمک کند.

کتاب خدمات فناوری اطلاعات یک نقطه شروع عالی برای درک این حوزه است، اما برای همگام شدن با تحولات پرشتاب دنیای دیجیتال، نیازمند به روزرسانی مداوم و افزودن عمق بیشتر در برخی مباحث است.

کتاب خدمات فناوری اطلاعات برای چه کسانی ضروری است؟ (راهنمای مخاطب)

کتاب خدمات فناوری اطلاعات اثری است که با هدف و محتوای خود، طیف وسیعی از مخاطبان را در بر می گیرد. شناخت مخاطب هدف به شما کمک می کند تا میزان بهره برداری از این کتاب را به حداکثر برسانید:

• دانشجویان و اساتید: این کتاب به طور خاص برای دانشجویان رشته های کامپیوتر، فناوری اطلاعات، تجارت الکترونیک، مدیریت فناوری اطلاعات و رشته های مرتبط که درس خدمات فناوری اطلاعات را می گذرانند، بسیار مناسب است. این کتاب می تواند به عنوان یک منبع درسی اصلی یا مکمل برای آمادگی امتحانات و انجام پروژه های دانشجویی مورد استفاده قرار گیرد. اساتید نیز می توانند از آن به عنوان یک منبع مرجع برای تدریس مفاهیم پایه بهره ببرند.
• متخصصان و کارشناسان: فعالان در حوزه های فناوری اطلاعات، خدمات الکترونیک، دولت الکترونیک، تجارت الکترونیک و بانکداری الکترونیکی می توانند از این کتاب برای بازخوانی سریع مفاهیم پایه و آشنایی با رویکرد کلی خدمات الکترونیک استفاده کنند. این کتاب به مدیران و کارشناسان کمک می کند تا اصول بنیادین خدمات الکترونیک را درک کرده و در تصمیم گیری های استراتژیک مرتبط با پیاده سازی و بهبود این خدمات، آگاهانه تر عمل کنند.
• محققان و پژوهشگران: افرادی که در زمینه خدمات فناوری اطلاعات تحقیق می کنند و نیاز به درک سریع محتوای کتاب های مرجع فارسی دارند، می توانند از این خلاصه و همچنین مطالعه کامل کتاب بهره ببرند. این کتاب می تواند نقطه شروع خوبی برای تحقیقات گسترده تر در حوزه های مختلف خدمات الکترونیک باشد.
• کارآفرینان: افرادی که قصد راه اندازی کسب وکار الکترونیکی دارند یا به دنبال توسعه مدل های کسب وکار مبتنی بر فناوری هستند، می توانند با مطالعه این کتاب با پتانسیل های موجود در حوزه های مختلف تجارت الکترونیک، بانکداری الکترونیکی و آموزش الکترونیکی آشنا شوند. این آشنایی می تواند به آن ها در شناسایی فرصت های بازار و تدوین استراتژی های موثر کمک کند.
• علاقه مندان عمومی: هر کسی که به دنبال آشنایی با مفاهیم خدمات الکترونیک و نقش فناوری اطلاعات در زندگی مدرن است، بدون نیاز به ورود به جزئیات فنی و آکادمیک، می تواند از این کتاب بهره مند شود. زبان ساده و روانی کتاب، آن را برای این گروه از مخاطبان نیز قابل فهم و جذاب می کند. این کتاب به آن ها کمک می کند تا با تحولات دیجیتال اطراف خود بهتر آشنا شوند.

نتیجه گیری و سخن پایانی

کتاب خدمات فناوری اطلاعات نوشته مهدی بصیری و حسین بصیری، یک منبع پایه و ارزشمند در زمینه درک و تبیین مفاهیم خدمات الکترونیک در عصر کنونی است. این اثر با پوشش جامع حوزه هایی چون دولت الکترونیک، بانکداری الکترونیکی، تجارت الکترونیکی و آموزش الکترونیکی، و با زبانی ساده و روان، توانسته است به یک منبع آموزشی قابل اعتماد برای دانشجویان و علاقه مندان به این حوزه تبدیل شود. هدف اصلی نویسندگان در ارائه یک دید کلی و متناسب با سرفصل های دانشگاهی، به خوبی محقق شده است.

در دنیای پرسرعت دیجیتال امروز، که هر روز شاهد نوآوری ها و تحولات جدیدی هستیم، درک مبانی و اصول خدمات فناوری اطلاعات امری حیاتی است. این کتاب نه تنها به شما کمک می کند تا با این مفاهیم آشنا شوید، بلکه زمینه را برای فهم عمیق تر تحولات آینده نیز فراهم می آورد. با وجود نیاز به به روزرسانی محتوا با توجه به سرعت پیشرفت فناوری، ارزش بنیادین این کتاب در ارائه یک چارچوب فکری منسجم و قابل فهم باقی می ماند.

در نهایت، مطالعه خلاصه کتاب خدمات فناوری اطلاعات برای کسانی که به دنبال یک دید سریع و جامع هستند، بسیار مفید است. برای درک کامل و بهره برداری حداکثری از دانش نهفته در این اثر، توصیه می شود نسخه کامل کتاب را از منابع معتبر تهیه و مطالعه فرمایید. نظرات و تجربیات شما در مورد این خلاصه یا خود کتاب خدمات فناوری اطلاعات می تواند به غنای این بحث بیفزاید و برای دیگر خوانندگان نیز راهگشا باشد.