۱۰ آبان در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

به گزارش خبرگزاری ساز ایرانی، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۱۰ آبان برابر ۳۱ اکتبر را ورق می‌زنیم.  

*** 

گالیله بی‌گناه شناخته شد 

۳۱ اکتبر ۱۹۹۲ میلادی برابر با ۱۰ آبان ۱۳۷۱ خورشیدی، واتیکان که به‌مدت بیش‌از ۳۵۹ سال گالیله را به‌دلیل ترویج حقایق علمی ازجمله چرخش زمین دور خورشید که کلیسای کاتولیک رم مدت‌ها آن را به‌عنوان بدعت ضد کتاب مقدس محکوم می‌دانست رسما اعتراف کرد که گالیله درست گفته است. پس‌از ۱۳ سال تحقیق، کمیسیونی متشکل از دانشمندان تاریخی، علمی و الهیاتی، برای پاپ ژان پل دوم این نتیجه را به ارمغان آوردند که گالیله بی‌گناه است. خود پاپ ژان پل دوم با آکادمی علوم پاپی ملاقات کرد تا به تصحیح این ثبت کمک کند. سال ۱۶۳۳ گالیله در سن ۶۹ سالگی از سوم کمیته تفتیش عقاید رم مجبور به توبه شد و ۸ سال آخر عمرش را حبس خانگی گذراند. گالیله ریاضیدان، اخترشناس و فیزیکدان ایتالیایی قرن هفدهم بود که از او به‌عنوان یکی از بزرگترین دانشمندان تاریخ یاد می‌شود. 

فرود هواپیما در قطب جنوب 

۳۱ اکتبر ۱۹۵۶ میلادی برابر با ۱۰ آبان ۱۳۳۵ خورشیدی، هواپیمایی برای اولین‌بار در قطب جنوب فرود آمد. زمانی که دریاسالار نیروی دریایی جرج جی. دوفک از هواپیمای ترابری LC-47 Que Sera Sera پیاده شد اولین آمریکایی بود که پا به آن سرزمین منجمد گذاشت و به اولین انسانی تبدیل شد که پس از کاپیتان رابرت فالکون اسکات در قطب جنوب ایستاد. او با محموله پیشرفته‌ای به آنجا رفت تا اولین ایستگاه دائمی قطب جنوب را بسازد. تا ۸۴ پرواز بعد، نیروی دریایی بیش‌از ۷۰۰ تن از تجهیزات خود را در قطب جنوب تخلیه کرد و تا مارس ۱۹۵۷، مرحله اول ساخت ایستگاه آموندسن-اسکات تکمیل شد. این ایستگاه در آن سال برای سال بین المللی ژئوفیزیک زیر نظر پل سیپل، اولین رهبر علمی ایستگاه تاسیس شد.  

تنهاترین مرد تاریخ 

۳۱ اکتبر ۱۹۳۰ میلادی برابر با ۱۰ آبان ۱۳۰۹ خورشیدی، مایکل کالینز فضانورد آمریکایی به‌دنیا آمد. کالینز همراه با نیل آرمسترانگ و باز آلدرین سه خدمه پرواز ماموریت آپولو ۱۱ بودند که ۲۰ جولای ۱۹۶۹ نزدیک سطح ماه رسیدند. آلدرین و آرمسترانگ سوار بر ماژول ماه (LM) روی ماه فرود آمدند. در حالی که مایکل کالینز، فضانورد سوم آپولو ۱۱ به‌مدت ۱۵ ساعت به‌تنهایی در مدار ماه چرخید و به تنهاترین مرد تاریخ تبدیل شد. آپولو ۱۱ در ۱۶ جولای با موشک ساترن ۵ از مرکز فضایی کندی در جزیره مریت فلوریدا به فضا پرتاب شد. این پنجمین ماموریت خدمه برنامه آپولو ناسا بود. فضاپیمای آپولو سه بخش داشت: یک ماژول فرماندهی (CM) با کابینی برای سه فضانورد که تنها بخشی بود که به زمین بازگشت. یک ماژول سرویس (SM) که از ماژول فرماندهی با نیروی محرکه، نیروی الکتریکی، اکسیژن و آب پشتیبانی می‌کرد. و یک ماژول ماه (LM) که دارای دو مرحله بود: مرحله فرود روی ماه و مرحله صعود برای بازگرداندن فضانوردان به مدار ماه. 

سِر فرانسیس سایمون 

۳۱ اکتبر ۱۹۵۶ میلادی برابر با ۱۰ آبان ۱۳۳۵ خورشیدی، سر فرانتس یوگن فرانسیس سایمون، فیزیکدان آلمانی-بریتانیایی درگذشت. کار او در فیزیک دمای پایین بود و توانست به دمای ۲۰میلیونم درجه بالای صفر مطلق برسد. او با رفتن به آکسفورد از زندگی در آلمان هیتلری اجتناب کرد. سایمون روی کاهش دما به زیر نقطه‌ای که قبلاً با اثر ژول تامسون امکان‌پذیر بود، کار کرد. روش او این‌گونه بود: گرما را با ردیف کردن مولکول‌های پارامغناطیس در دماهای بسیار پایین بیرون می‌کشید و سپس اجازه می‌داد جهت‌گیری آن‌ها تصادفی شود، سپس گرمای بیشتری را از محیط بیرون می‌کشید و دما را باز هم کاهش می‌داد. او با انجام همین کار با اسپین‌های هسته‌ای را هرچند با دشواری بیشتری به صفر مطلق نزدیک کرد. او همچنین روشی را برای انتشار گازی ابداع کرد و امکان استفاده از آن را برای جداسازی ایزوتوپ اورانیوم-235 تأیید کرد و در نتیجه سهم عمده‌ای در تولید بمب اتمی داشت.